تعادل تصمیم گیری مصرف سیگار و ارتباط آن با مراحل تغییر در افراد سیگاری

Transcript

1 سال پانزدهم شماره پاییز 1 تعادل تصمیم گیری مصرف سیگار و ارتباط آن با مراحل تغییر در افراد سیگاری * عبدالرحمان چرکزی الیاس بهادر میترا مودی حسین شهنازی محمد علی عروجی عقیل حبیبی سوال زلیخا اکرامی چکیده استادیار دکترای تخصصی آموزش بهداشت گروه بهداشت عمومی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی گلستان کارشناس ارشد پرستاری گروه اتاق عمل دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی گلستان استادیار گروه بهداشت عمومی دانشکده بهداشت مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سالمت دانشگاه علوم پزشکی بیرجند استادیار گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سالمت دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان دانشجوی دکترای تخصصی آموزش بهداشت شبکه بهداشت و درمان خمین دانشگاه علوم پزشکی اراک اردبیل دانشجوی دکتری آموزش بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران عضو هیئت علمی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی کارشناس پرستاری دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی گلستان * نویسنده مسئول: charkazi@goums.ac.ir تاریخ دریافت: 1 1/11/ تاریخ پذیرش: 1 7/16/ زمینه: تعادل تصمیم گیری یکی از سازه های الگوی بین نظریه ای است که در آن افراد منافع و مضرات حاصل از تغییر رفتار را سبک و سنگین کرده و بر اساس آن در جهت تغییر یا عدم تغییر رفتار مورد نظر تصمیم گیری می کنند. مطالعه حاضر با هدف تعیین تعادل تصمیم گیری مصرف سیگار و ارتباط آن با مراحل تغییر در افراد سیگاری صورت گرفت. روش کار: تحلیل ثانویه روی مطالعه جداگانه در شهرهای مختلف کشور در سالهای 188 الی 110 و روی 1108 نفر که به صورت نمونه گیری آسان وارد مطالعه شده بودند انجام گرفت. ابزار مورد استفاده پرسشنامه تعادل تصمیم گیری مصرف سیگار ولیسر و همکاران و پرسشنامه مراحل تغییر پروچاسکا و همکاران بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری 15.v SPSS و آمار توصیفی و آزمون های کروسکال والیس و من ویتنی استفاده گردید. یافته ها: دامنه سنی افراد مورد بررسی سال با میانگین و انحراف معیار 8/58±10/17 سال بود. تعداد 514 نفر )46/ %( در مرحله پیش تفکر نفر )0 %( در مرحله تفکر 15 نفر )8/4 %( در مرحله آمادگی نفر )%/1( در مرحله عمل و 6 نفر )%/( در مرحله نگهداری بودند. بر اساس نتایج منافع مصرف سیگار در طول مراحل کاهش خطی داشت. مضرات مصرف سیگار نیز به جز در مرحله عمل افزایش نشان دادکه این دو در مرحله تفکر به یک تعادل رسیدند. بین مراحل تغییر و منافع و مضرات مصرف سیگار ارتباط معنی داری دیده شد )0/05 p( نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که میانگین نمرات منافع و مضرات مصرف سیگار در طول مراحل تغییر متفاوت از همدیگر بوده و همسو با الگوی بین نظریه ای است. واژه های کلیدی: الگوی بین نظریه ای مراحل تغییر تعادل تصمیم گیری سیگارکشیدن مجله سالمت و مراقبت دوره 15 شماره :

2 سال پانزدهم شماره پاییز 1 56 مقدمه 4 در دهه های اخیر به منظور کاهش مرگ و میرر و نراتوانی ناشی از مصرف سیگار مداخالت مربروط بره تررک سریگار افزایش یافتره و بررای افرزایش موفقیرت در ایرن زمینره از 1 نظریه های مبتنی بر مراحل اسرتفاده مری گرردد. نظریره های مبتنی بر مراحل بر این اساس شرکل گرفتره انرد کره اگر چه تغییر رفتار یک فراینرد پیوسرته نیسرت ولری ایرن تغییر از طریق یک سری مراحل مختلرف و مشرخر روی می دهد. همچنین موانعی که افراد در تغییر رفتار برا آنهرا مواجه مری شروند در مراحرل مختلرف تغییرر متفراوت از یکدیگر هستند. این نظریه ها بر این باورند کره مرداخالت زمانی موثر هستند که بر اساس مرحله ای کره فررد در آن قرار دارد صورت گیرد. طبق این نظریه ها سه دسته افرراد برای تغییر رفترار وجرود دارد: 1. آنهرایی کره بررای تغییرر رفتار خود هیچ تصمیمی نگرفته انرد.. افررادی کره بررای تغییر رفتار خود مصمم هستند و قصد دارند رفتار خرود را تغییر دهند.. افرادی که رفتار خود را تغییر داده انرد. برر اساس این نظریه ها مداخالتی که دسته زیرادی از افرراد را هدف قرار دهد مانند مداخالتی که از طریرق رسرانه هرای جمعی اجرا می شروند بردون اینکره افرراد را بره مراحرل مشخر از نظر آمادگی بررای تغییرر تقسریم بنردی کررده باشند کمتر موثر هستند و برای افرزایش تریثیر مرداخالت باید افراد را در مرحله ای که برای تغییر رفتار قررار دارنرد شناسایی کرد و بر اساس ماهیت هر مرحله تغییر رفترار و مداخله را انجام داد و نباید همه افراد را مانند هرم در نظرر گرفت )1(. الگوی بین نظریه ای یا الگروی TTM یکری از نظریه های مبتنی بر مراحل است که به طور وسیعی بررای درک رفتارهای مرتبط با سالمت به خصوص تررک سریگار به کار رفته است )(. مشخصه اصلی این الگو آن است کره مردم برای تغییر رفتار خود تصمیم سریاه یرا سرفید نمری گیرند بلکه تغییر رفتار یک فرایند تردریجی اسرت کره بره قسمت های مختلف تقسریم بنردی شرده و دارای مراحرل مختلف است که افراد برای تغییر از بین این مراحرل عبرور می کننرد )(. الگروی TTM دارای چهرار سرازه مراحرل 5 خودکارآمدی تغییر فرایند های تغییر 6 گیری می باشد )4(. و تعادل تصمیم سازه مراحل تغییر شامل 5 مرحله اسرت کره عبارتنرد از : پیش تفکرر تفکرر آمرادگی عمرل و نگهرداری. در مرحله پیش تفکر افراد قصد تغییر رفتار ظرف 6 ماه آینرده را ندارند که می تواند به دلیل نداشرتن دانرش و اطالعرات در مورد رفتار مورد نظر یا تجارب منفری قبلری کره باعر شکست در آنها شده و یا نداشتن انگیرزه باشرد. در مرحلره تفکر افراد قصد اتخاذ رفتار ظرف 6 مراه آینرده را دارنرد و در مورد فواید و مضرات رفتار مورد نظر تفکرر مری کننرد. در مرحله آمادگی افراد قصد اتخاذ رفتار ظررف یرک مراه آینده را دارند و بدنبال برنامه ریزی تهیره اسرباب و لروازم مورد نیاز و مقدمات تغییر رفتار هستند. در مرحلره عمرل افراد رفتار مورد نظر را در پیش می گیرند ولری کمترر از 6 ماه از این تغییرر رفتارشران سریری مری شرود. در مرحلره نگهداری که آخرین مرحله است افراد بیش از 6 مراه اسرت که رفتار مورد نظر را در پریش گرفتره و بره خودکارآمردی مناسبی در قبال شرایط وسوسه انگیز رسیده اند )5(. یکری از مفروضات اساسی آن الگو این اسرت کره در هرر یرک از مراحل فوق احتمرال لغرزش و خطرا 1 برگشت به رفتار قبلی وجود دارد )5(. 1 عرود و در نتیجره سازه تعادل تصمیم گیری برگرفته از الگوی تصمیم گیرری 14 جانیس و مان در سال 1177 است که بر اساس آن افراد افراد قبل از تصمیم گیری در مورد تغییر رفتار به سربک و سنگین کردن منافع و مضرات حاصرل از آن مری پردازنرد )6(. این الگو هم بر جنبه های شناختی و هم جنبره هرای انگیزشی فرایند تصمیم گیری فرد می پردازد. پیش فرر اصلی این الگو آن است که تصرور تصرمیم گیرری الگروی کسب است تا فراینرد از دسرت دادن چیرزی و برر همرین اساس یک امر مقایسه ای است نه یک مساله مطلق. طبرق نظر جانیس و مران چهرار حیطره اصرلی در یرک تصرمیم گیری فرد دخالت دارد: 1. سودی که فررد در تغییرر رفترار به دست خواهد آورد و ضررری کره از آن بره فررد خواهرد رسید.. سود و زیانی که از تصمیم گیرری و تغییرر رفترار 5. Self- Efficacy 6. Decisional Balance 7. Precontemplation 8. Contemplation 9. Preparation 10. Action 11. Maintanence 1. Laps 1. Relapse 14. Janis & Mann 1. Stage Based Theories. Transtheoretical Model. Stages of Change 4. Process of Change

3 تعادل تصمیم گیری مصرف سیگار عبدالرحمان چرکزی نصیب دیگران خواهد گردید.. تایید و عدم تایید ناشی از تصمیم و تغییر رفترار توسرط فررد 4. تاییرد و عردم تاییرد تبعات ناشی از تصمیم و تغییر رفتار توسط افرراد مهرم در زندگی فرد. دو حیطه اول مرنعکس کننرده مالحظرات کسرب سرود و منفعت در فراینرد تصرمیم گیرری و دو مرورد آخرر نشران دهنده مالحظات غیرر از کسرب سرود ماننرد عرزت نفرس تایید اجتماعی درونی سازی استانداردهای اخالقی و خود 1 ایده آلهای فرد هستند. در سال 1185 ولیسر و همکراران با استفاده از این الگوی تصمیم گیرری اقردام بره عملیراتی کردن مقیاس تعادل تصمیم گیری در فرایند تررک سریگار کردند. آنها بر اساس نتیجره مطالعره خرود بره تردوین دو سازه در این مورد پرداختند که یک بخرش آن مربروط بره جنبه های درک شده مثبت )منافع ) و دیگری جنبه هرای درک شده منفی )مضرات ) مصرف سیگار بود )7(. 4 نترایج بررسری پروچاسرکا و همکراران )1114( نشران داد بین مراحل تغییر مصرف سریگار و تعرادل تصرمیم گیرری ارتباط وجود دارد. بدین ترتیب که در مرحلره پریش تفکرر به مرحله عمل منافع ناشری از مصررف سریگار بره مراترب بیشتر از مضرات ناشی از آن ارزیابی مری شرود. در مرحلره تفکر این دو یعنی منافع و مضرات ناشی از مصررف سریگار به یک تعادل می رسند و در مراحل آخر مضرات ناشری از مصرف سیگار و فوایرد ناشری از تررک آن بسریار بیشرتر از منافع مصرف آن ارزیابی میگرردد )8(. بنرابراین برر طبرق سازه تعادل تصمیم گیری فرد دست به تغییر رفترار خرود نمیزند مگر این که آثار مثبرت ایرن تغییرر رفترار را بسریار سنگینتر و سودمندتر از تبعاتآن برآورد و ادراک کند )1(. طبق دانش ما مطالعات محدودی در زمینره ارتبراط سرازه مراحل تغییر و تعرادل تصرمیم گیرری مصررف سریگار در کشورمان وجود دارد. از طرفی شناسایی مضررات و منرافع ناشی از مصرف سیگار در مراحرل مختلرف مری توانرد در فرایند تصمیم گیری آنان برای ترک سیگار موثر باشد. لرذا هدف این مطالعره تعیرین تعرادل تصرمیم گیرری مصررف سیگار و ارتباط آن با مراحل تغییر در افراد سیگاری بود. روش کار از این مطالعه توصیفی همبسرتگی طری سرالهای 188 الری 110 برره روش نمونرره گیررری آسرران روی 1108 فرررد سیگاری یا افرادی که قبال سریگاری بودنرد انجرام گرفرت. این مطالعه حاصل تجمیع سه مطالعه مجزا از نویسرندگان این مقاله در ارتباط با مصرف سیگار بر اسراس سرازه هرای الگوی فرانظریه ای است که جزئیات دو تای آنهرا قربال بره چرار رسریده اسرت ( 10 11(. افرراد شررکت کننرده در مطالعه از شهرهای اصفهان گرگان خمین تهران و اهرواز )578 نفر دانشجو و بقیه از دیگر اقشرار جامعره( بودنرد. در تحلیل حاضر سازه تصمیم گیرری و ارتبراط آن برا مراحرل تغییر مورد بررسی قرار گرفت. این سازه شامل 6 سرئوال از پرسشرنامه فررم کوتراه ولیسرر و همکراران )1110( )1( است که خرود شرامل دو زیرر گرروه منرافع ) سرئوال( و مضرات مصرف سیگار ) سئوال( مری باشرد. پاسرخ دهری برای سئواالت این سازه به شکل طیرف لیکررت 5 قسرمتی از "به هیچ وجه مهم نیست" تا "خیلی زیراد مهرم اسرت" در نظر گرفته شد. و به ترتیب از 1 تا 5 نمره گذاری شرد و سیس مجموع نمرات بر تعداد سئواالت تقسیم گردید و برر این اساس دامنه نمرات هر فرد بین حداقل 1 و حرداکثر 5 محاسبه شد برای بررسی مراحل تغییر افراد مورد بررسری 5 سرئواالت سرازه مراحرل تغییرر دیکلمنتره و همکراران )1111( )1( استفاده شد کره دارای 5 سرئوال برا جرواب های بلی خیر درباره وضعیت فعلی مصررف سریگار برود. روایی و پایایی پرسشنامه های مرورد اسرتفاده در مطالعره قبلی مورد تایید قرار گرفته بود )10(. کلیه افررادی کره در زمان بررسی یرا قربال حرداقل یرک نرخ سریگار در هرر روز مصرف می کردند وارد مطالعه شردند )14(. پرسشرنامه برا حضور مستقیم پرسشرگر و برا رضرایت شرفاهی نمونره هرا تکمیل و به آنها اطمینان داده شرد کره پاسرخ هرای آنران محرمانه نگهداری شده و فقرط بره منظرور اهرداف علمری استفاده خواهد گردید. بررای تحلیرل داده هرا از آمرار توصریفی )توزیرع فراوانری میانگین و انحراف معیار( در نرم افزار آمراریv.17 SPSS استفاده شد. بر اساس آزمون شاپیرو- 6 ویلک به دلیل عدم توزیع نرمال داده های کمری بررای سرنجش ارتبراط برین 5.Diclemente 6. Shapiro- Wilk 55 1.Velicer. Pros. Cons 4.Prochaska

4 سال پانزدهم شماره پاییز 1 مراحل تغییر مصرف سیگار و متغیرهای منرافع و مضررات مصررف سریگار از آزمرون کروسرکال والریس و بره منظرور بررسی اثرگذاری متغیرهای منافع و مضرات مصرف سریگار بر هر کدام از مراحل تغییر مصرف سیگار به صرورت مجرزا از آزمون من ویتنی استفاده گردید. یافته ها نتایج مطالعه نشان داد بیشتر افراد مورد مطالعه )6/ %( مجرد بودند. دامنه سنی افراد مورد بررسری سرال بررا میررانگین و انحررراف معیررار 8/58±10/17 سررال و میانگین سن شروع مصرف سیگار 11/0±4/7 سال برود. متوسط تعداد نخهای سیگار مصرفی 1/08±1/56 نرخ در روز بود که به طور متوسط 1/5±1/6 سال مصرف مری کردند. تعداد 514 نفر )%46/( در مرحله پریش تفکرر نفرر )%0( در مرحلرره تفکررر 15 نفررر )%8/4( در مرحلرره آمادگی نفر )%/1( در مرحله عمرل و 6 نفرر )%/( در مرحله نگهداری بودند. نترایج آزمرون ثبرات درونری برر اساس آلفای کرونباخ برای سه سئوال منافع مصرف سریگار 0/618=α و بررای سره سرئوال مضررات مصررف سریگار 0/64=α بود. میانگین نمرات کل منافع ناشری از مصررف سیگار /76±0/11 و مضرات مصررف سریگار /7±1/0 از 5 بود. میانگین نمرات منافع ناشری از مصررف سریگار در مرحلره پیش تفکر /1±1/01 در مرحله تفکرر /71±0/81 در مرحله آمادگی /57±0/17 در مرحله عمرل /5±1/00 و در مرحله نگهداری برابر با /07±0/71 بره دسرت آمرد. نتایج آزمون کروسکال والیس نشان داد بین مراحرل تغییرر مصرف سیگار و منرافع ناشریاز مصررفآنرانارتبراط معنری داری وجود دارد )جدول 1 (. به طوریکه میرانگین نمررات منافع مصرف سیگار درمرحلهپیش تفکر بیشتر از آمادگی )0/0001=p( و نگهرداری )0/005=p( عمرل )0/0001=p( بود. همچنین میانگین نمرات افراد واقع در مرحله تفکر بره طرور معنری داری بیشرتر از مراحرل آمرادگی )0/007=p( عمررل )0/05=p و( نگهررداری )0/0001=p( و میررانگین نمررات مرحلره آمرادگی بیشرتر از مرحلره نگهرداری برود )0/015=p(. بنابراین نتایج مویرد ایرن نکتره بودنرد کره برا حرکت افراد به سمت مراحل عملیاتی )عمرل و نگهرداری( یعنی به سمت ترک سیگار فواید ناشری از مصررف سریگار در بین این افراد کاهش معنی داری پیدا می کند. میانگین نمرات مضرات ناشی از مصررف سریگار در مرحلره پیش تفکر /7±0/1 در مرحله تفکرر /80±0/1 در مرحله آمادگی /±1/0 در مرحله عمرل /81±0/1 و در مرحله نگهداری برابر برا /4±1/05 برود کره نترایج آزمرون کروسرکال والریس نشران داد برین مراحرل تغییرر مصرف سیگار و منافع ناشی از مصرف سیگار ارتباط معنری داری وجود دارد )جدول شماره 1(. به طوری که میرانگین نمرات مضرات مصرف سیگار در مرحله پیش تفکر به طرور معنی داری کمتر از مراحرل تفکرر )0/0001=p( آمرادگی )0/0001=p( و نگهرداری )0/00=p( عمل )0/0001=p( و میرانگین نمررات مرحلره تفکرر کمترر از افرراد واقرع در مراحل آمادگی )0/0001=p( و نگهداری )0/0=p( برود. این یافته نشان دهنده این نکته است که برا حرکرت افرراد به سمت مراحرل عملیراتی )عمرل و نگهرداری( یعنری بره سمت تررک سریگار مضررات و هزینره هرای ادراک شرده ناشی از مصرف سیگار در بین افرراد افرزایش معنری داری پیدا می کند. جدول 1 : میانگین و انحراف معیار نمرات منافع و موانع درک شده مصرف سیگار در مراحل مختلف تغییر رفتار در افراد مورد مطالعه P پیش تفکر تفکر آمادگی عمل نگهداری آماره 0/001 41/ /07±0/71 /5±1/00 /57±0/17 /71±0/81 منافع درک شده مصرف سیگار /1±1/01 0/ /41 /4±1/05 /81±0/1 /±1/0 /80±0/1 مضرات درک شده مصرف سیگار /7±0/1 56 بحث طبق الگوی بین نظریه ای انتظار می رود که برا حرکرت از مرحله پیش تفکر به سمت مرحله نگهداری منافع ناشی از مصرف سیگار یک کاهش خطی و مضرات ناشی از مصررف سیگار یک افزایش خطی را نشان دهد )15(. نتیجه مطالعه حاضر نشان داد در طول مراحل یعنی از مرحله پیش تفکر تا مرحله نگهداری میانگین نمرات منرافع مصررف سریگار کراهش خطری دارد و از طرفری میرانگین نمررات مضررات مصرف سیگار به جز در مرحله عمل افزایش نشان می دهد

5 تعادل تصمیم گیری مصرف سیگار عبدالرحمان چرکزی که این یافته ها با روند الگوی بین نظریه ای درمورد منرافع مصررف سریگار همخروانی کامرل و در ارتبراط برا مضررات مصرررف سرریگار همخرروانی نسرربی دارد. نتیجرره مطالعرره 1 کیم )006( روی دانشجویان کرره جنروبی نشران داد کره منافع مصرف سیگار در افراد واقع در مرحله پیشتفکرر بره طور معنیداری بیشتر از افراد واقع در مرحله عمل بروده و این کاهش خطی می باشد کره برا نتیجره مطالعره حاضرر همخوانی دارد )1(. از طرفی مضرات مصرف سریگار نیرز از مرحله پیش تفکر تا مرحلره عمرل افرزایش خطری داشرته است )1( که با نتیجه مطالعره جراری تفراوت انردکی دارد زیرا در مطالعه حاضرر مضررات مصررف سریگار ترا مرحلره آمرادگی افرزایش و در مرحلره عمرل کراهش معنری داری داشت که مجددا در مرحله نگهرداری افرزایش یافرت. ایرن تفاوت می تواند به این دلیل باشد که افراد در مرحله عمل با مشکالت واقعی ناشی از تررک سریگار مواجره شرده در نتیجه به دلیل وسوسه مصرف سیگار مضرات ناشری از آن را کمرنگ ارزیابی می کنند. از طرفری مطرابق الگروی برین نظریره ای انتظرار مری رود منافع و مضرات ناشی از مصرف سیگار در مرحله تفکرر بره یک تعادل و برابری برسرند. در مطالعره حاضرر در مرحلره تفکر میانگین نمرات منافع مصرف سیگار برابر با /71 و میانگین نمرات مضرات مصرف سیگار برابر با /80 بود کره حاکی از تعادل این دو در مرحله تفکر است کره برا الگروی برین نظریره ای همخروانی دارد. نتیجره مطالعره آلکرار و همکاران )007( نیز نشان داد که میانگین نمرات منافع و مضرات مصرف سیگار در مرحله تفکر دارای یرک تعرادل نسبی هستند که با نتیجره مطالعره حاضرر همخروانی دارد )16(. نتیجه مطالعه الفرتی و همکاران )1111( نشان داد که الگوی مورد انتظار در الگروی برین نظریره ای و تعرادل تصمیم گیری در افراد سریگاری آسریایی تبارهرای سراکن ایاالت متحده با الگوی معمول همخوانی و هماهنگی ندارد و علت ایرن امرر را بره تفراوت هرای فرهنگری و انتظرارات ادراکی متفاوت در بین این گروه نژادی نسبت دادند )17(. مقطعی بودن مطالعه و کم بودن تعداد افراد مرورد بررسری در مراحرل آمرادگی و نگهرداری از محردودیت هرای ایرن مطالعه است که می بایست در تعمریم نترایج مردنظر قررار داده شوند. نتیجه گیری نتایج این مطالعه نشان داد کره منرافع مصررف سریگار در طول مراحل کاهش خطی دارد و مضرات مصررف سریگار نیز به جز در مرحلره عمرل افرزایش نشران داد. همچنرین مضرات و منافع مصررف سریگار در مرحلره تفکرر بره یرک تعادل رسیدند که همسو با الگوی مورد انتظار است. سپاسگزاری نویسندگان مقاله نهایت تقدیر و تشرکر خرود را از شررکت کنندگان در مطالعه و معاونت تحقیقات و فناوری دانشرگاه علروم پزشرکی اصرفهان بره دلیرل حمایرت مرالی از ایرن مطالعات اعالم می دارند.. Lafferty 1. Kim. Alkar 56

6 سال پانزدهم شماره پاییز 1 References: 1. Bridle C, Riemsma RP, Pattenden J, Sowden AJ, Mather L, Watt IS, et al. Systematic review of the effectiveness of health behavior intervention based on transtheoretical model. Psychology and Health. 005; 0(): Stepetoe A, Kerry S, Rink E, Hilton S. The impact of behavioral counseling on stages of change in fat intake, physical activity, and cigarette smoking in adults at increased risk of coronary heart disease. American Journal of Public Health. 001; 91(): Velicer WF, Prochaska JO, Fava JL. Cancer prevention center, transtheoretical model. Available at: Siahpush M, Carlin J. Financial stress, smoking cessation and relapse: Results from a prospective study of Australian national sample. Addiction. 006; 101(1): Dijkstra A, Borland R. Residual outcome experience and relapse in ex-smokers. Health Psychology. 00; (4): Janis IL, Mann L. Decision making: A psychological analysis of conflict, choice, and commitment. New York: Free press, Velicer WF, Prochaska JO, Diclemente CC, Brandenburg N. Decisional balance measure for assessing and predicting smoking status. Journal of Personality and Social Psychology. 1985; 48(5): Prochaska JO. Strong and weak principles for progression from precontemplation to action on the basis of twelve problem behaviors. Health Psychology. 1994; 1: Kim YHO. Adolescents smoking behavior and its relationships with psychological constructs based on transtheoretical model: a cross-sectional survey. International Journal of Nursing Studies. 006; 4: Charkazi A, Shahnazi H, Ghourchaei AB, Mirkarimi K. Smoking behaviors in Iranian male students: an application of transtheoretical model. Journal of Education and Health Promotion. 01; 1: Eslami AA, Charkazi A, Mostafavi F, Shahnazi H, Badeleh MT, Sharifirad GR. Smoking behaviors, nicotine dependency and motivation to cessation among smokers in the preparation stage of change. Journal of Education and Health Promotion. 01; Velicer WF, DiClemente, CC, Rossi JS, Prochaska JO. Relapse situations and self-efficacy: An integrative model. Addictive Behaviors. 1990; 15: DiClemente CC, Prochaska, JO, Fairhurst S, Velicer WF, Rossi JS, Velasquez M. The process of smoking cessation: An analysis of precontemplation, contemplation and contemplation/action. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 1991; 59: Velicer WF, Fava JL, Prochaska JO. Distribution of smokers by stage in three representative samples. Preventive Medicine. 1995; 4(4): Prochaska JO, DiClemente CC, Veliver WF, Ginpil S, Norcross JC. Predicting change in smoking status for self-changer. Addictive Behaviors. 1985; 10: Yalçınkaya-Alkar Ö, Karanci AN. What are the differences in decisional balance and selfefficacy between Turkish smokers in different stage of change? Addictive Behaviors. 007; : Lafferty CK, Heaney CA, Chen MS. Assessing decisional balance for smoking cessation among Southeast Asian males in the US. Health Education Research, Theory and Practice. 1999; 4(1):

7 تعادل تصمیم گیری مصرف سیگار عبدالرحمان چرکزی Smoking Decisional Balance and Its Relationship with Stages of Change among Smokers Charkazi A 1, Bahador E, Moudi M, Shahnazi H 4, Orouji MA 5, Habibi A 6, Ekrami Z 7 1. Assistant Professor, PhD in Health Education, Public Health Department, School of Health, Golestan University of Medical Sciences, Gorgan, Iran. M.Sc. in Nursing, Operation Room Department, School of Paramedicine, Golestan University of Medical Sciences, Gorgan, Iran. Assistant Professor, PhD in Health Education, Department of Public Health, School of Health, Social Determinants of Health Research Center, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran 4. Assistant Professor, Department of Health Promotion and Health Education, School of Health, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran 5. PhD Student in Health Education & Health Promotion, Khomein Health Network, Arak University of Medical Sciences, Khomein, Iran 6. PhD Student in Health Education, School of Nursing & Midwifery, Ardabil University of Medical Sciences, Ardabil, Iran 7. B.Sc in Nursing, School of Medicine, Golestan University of Medical Sciences, Gorgan, Iran *Corresponding Author: charkazi@goums.ac.ir Received: 01/10/8 Accepted:01/1/10 ABSTRACT Background: Temptation is one of the transtheoretical model s constructs, which investigates advantages and disadvatages of behavior changes, and depend of that, makes decisions about behaviors change and not change. The aim of the current study was to determine decidional balance and its relationship with stages of change in smokers. Methods: Secondary analysis was conducted over three separate studies in different areas of country which included 1108 smokers who were selected conveniencely. Data were collected using velicer, s smoking decisional balance and Prochaska, s stages of change questionnaires Data analysis was performed using descriptive and inferential in SPSS v.15 software. Results: The age range of the participats were years (maan±sd=8.58 ±10.17). 514(46.%) of them were in precontemplation, (0%) in contemplation, 15 (8.4%) in preparation, (.9%) in action, and 6(.%) in maintenance stages. The results showed that smoking decreased linearly during the stages, but cons of smoking had increased during the phases except for action stage. Meanwhile smoking pons and cons equalize contemplation stage. There was a significant relationship between stages of change and smoking pros and cons (p 0.05). Conclusion: results showed that, the mean scores of pros and cons of smoking was different from other stages which consisted with expected pattern of transtheoretical model. Key words: Transtheoretical Model, Stages of Change, Decisional Balance, Smoking Vol. 15, No., autumn 01: